LUẬN HUYỆT

Phương pháp quan sát Huyệt là phải hiểu rõ ràng mạch lạc của Long. Long và Huyệt chỉ khác nhau ở chỗ: xem Long thì phải nhìn khởi thế của nó, còn xem Huyệt thì phải thấy rõ chỗ dừng cuối cùng của nó. Có khi Long mạch vận hành hàng ngàn dặm, hàng trăm dặm lộ trình mới kết huyệt. Có khi vận hành hàng năm, sáu chục dặm vẫn chưa kết huyệt, song có khi mới vận hành một, hai chục dặm đã kết huyệt.Long mạch kết huyệt tuy dài ngắn, lớn nhỏ khác nhau, nhưng chỉ cần có dừng, có tụ, có phân có hợp, có tứ phía vây bọc, thì đều sẽ kết huyệt, có điều là huyệt ấy sẽ tạo nên phúc phận lớn hay nhỏ mà thôi.Phàm sự vận hành của Long mạch khi sắp đến chỗ kết huyệt, sẽ đột nhiên xuất hiện sơn phong tương ứng với thần tinh (tinh tú); giữa các ngọn núi cao ngang nhau, đột nhiên có một ngọn núi nhỏ độc nhất, thì tiểu sơn phong ấy là cao quý. Giữa các ngọn núi thấp ngang nhau, đột nhiên có độc nhất một ngọn núi cao, thì đại sơn phong ấy là tôn quý. Long mạch kết huyệt có dài ngắn, cao thấp cũng cùng một nguyên lý này. Long kết huyệt có hai tình huống: thuận và nghịch với thủy thế vận hành. Thuận Thủy hành Long kết huyệt cần phải nghịch thủy và ngược lại. Cũng có trường hợp Thuận Thủy hành Long lại thuận thủy kết huyệt, trong trường hợp này nơi kết huyệt cần phải có Sa phong và Thủy lưu ôm ấp bao bọc; lại có Nghịch Thủy hành Long mà nghịch thủy kết huyệt thì cần phải có sơn và thủy tản ra ở phía trước.Phàm nơi Long nhập thủ cao mà sơn lại thấp, sơn ở dưới dựng đứng và dọc ngang tán loạn, chân khí của Long nhất định sẽ tụ ở bên trên, ở giữa có hình tượng của Long Hổ hoặc Oa Kiềm, sơn hai bên cao vút hộ vệ, thủy lưu uốn khúc bao bọc, có như vậy mới có thể kết được Thiên huyệt. Nếu nơi Long nhập thủ thấp mà sơn cao, chân khí của nó nhất định sẽ ngưng tụ ở phía dưới, hai bên có Long Hổ cúi thấp, sơn thủy xung quanh cũng rời rạc, như vậy thì có thể kết làm Địa huyệt. Nếu nơi nhập thủ, sơn không cao cũng không thấp, đường đường chính chính lại phóng khoáng, chân khí của nó ắt sẽ tụ tập ở phần giữa, sơn ở xung quanh đã không tản mác cũng không bao bọc, thủy lưu không chậm cũng không nhanh, như vậy có thể kết làm Nhân huyệt.Ba loại huyệt này đều do trạng thái của nó mà quyết định, Hoàn toàn không thể có một ngọn núi có thể kết cả ba lại huyệt này – như các nhà địa lý phong thủy hiện nay thường nói.Thiên huyệt được gọi là Cái, Địa huyệt là Niêm, Nhân huyệt là Chàng. Nếu huyệt kết ở hai bên tả hữu thì gọi là Ỷ. Nếu hai bên Long sơn dài mà Hổ sơn ngắn, huyệt ắt sẽ kết ở bên tả mà nghênh sang bên hữu và ngược lại. Nếu Long sơn đến trước thì uy thế của Long giảm đi mà uy thế của Hổ được tăng thêm và ngược lại; nếu địa mạch ra từ bên phải thì cần phải kết huyệt bên trái. Nếu Long sơn đến từ bên phải, địa mạch ra từ bên phải thì ắt sẽ kết huyệt ở bên trái; nếu địa mạch ra từ bên trái, thì huyệt sẽ kết ở bên phải.Chính diện của sơn thuận hành mà mặt sau lại nghiêng lệch gấp khúc, thì kết huyệt ơ nơi lõm hãm; mặt sau của sơn ngay ngắn mà chính diện lại nghiêng ngả thì kết huyệt ở trên cao. Nếu kết huyệt lệch về bên trái hoặc phải thì loại huyệt này được gọi là Tiên cung; nếu quay về Tổ sơn, Tông sơn mà kết huyệt thì huyệt này được gọi là Hồi Long. Hổ sơn bao bọc Long sơn gọi là Thư Tựu Hùng Huyệt; Long sơn bao bọc Hổ sơn thì gọi là Hùng Tựu Thư Huyệt. Nếu Long mạch ẩn hiện bên tả mà vai tả lại hình thành Phụ Bật thì huyệt có thể dựa vào tả Phụ mà kết; nếu Long giáng lạc ở vai hữu thì huyệt có thể nương tựa vào Hữu Bật mà kết.Trong lòng huyệt, địa hình dựng đứng hiểm trở thì bên ngoài sẽ bằng phẳng ngay ngắn; phần phía trên quá cao thì bộ phận bên dưới sẽ ẩn tàng.Địa mạch nếu uốn lượn ngoằn ngoèo như rắn, thì nên chọn lấy một đoạn để ứng nghiệm. Địa mạch nếu lằng nhằng đan xen như mây song, thì nên chọn chỗ thắt kết mà ẩn tàng. Chỗ “tận kết” của Chính Long nếu bốn bề hội tụ mà không thiên lệch, thì lấy chỗ chung kết của mạch. Chỗ “yêu kết” (kết ở eo lưng) của Quá Long nếu bốn bề thấp mà không liên tục, thì chọn chỗ ẩn phục của mạch. Muốn tìm một huyệt vị tốt, ắt phải ngẩng lên khảo sát trên đầu xem có tú lệ hay không, xem hai bên vai như thế nào, cúi xuống thẩm xét lộ tuyến của địa mạch có đứt đoạn hay không.Chân khí của địa mạch luân lưu chuyển độ, một sáng một tối, hợp lại ở phía trước huyệt, thì gọi là “Thư Hùng (Thư – mái, giống cái; Hùng – trống, giống đực) giao tương chuyển độ”. Nếu sự chuyển độ này chỉ có hợp mà không có phân, thì mạch khí đến là giả. Nếu sự chuyển độ này chỉ có phân mà không có hợp, thì mạch khí ấy chưa rõ khi nào mới dừng tụ. Do vậy việc kết huyệt tất phải trên ứng với Kim, dưới ứng với Thủy, giữa ứng với Thổ, hai bên tả hữu ứng với Mộc. Nơi ngủ ở chỗ khô ráo, mà lại gần nơi ẩm thấp, ở chỗ của môi như xuất hiện tẩm nỉ, thì mới được coi là huyệt vị hoàn mỹ. Vậy chỗ tốt nhất có tam phân tam hợp, chỗ tốt vừa có nhị phân nhị hợp, chỗ kém có nhất phân nhất hợp. Nếu không có sự phân hợp, thì không thể gọi là huyệt vị.Huyệt vị hình  thành ở phía trên có hình dạng Oa (lõm) hoặc kiềm (như cây kìm), chân khí của nó phát ra ngoài là Dương, giống như cặp vú của nữ hoặc sinh thực khí của nam, chân khí của nó hàm chứa ở bên trong sẽ là Âm. Nhưng ở dạng lõm của huyệt vị phải có chỗ nhô cao lên như dương vật, như thế gọi là Âm lai Dương thụ. Địa mạch gấp gáp, huyệt hình thành ắt phải có chỗ hòa hoãn, huyệt hình thành ắt phải có chỗ gấp gáp. Nếu huyệt vị hình thành hoàn toàn là Âm hoặc hoàn toàn là Dương, đơn thuần là Thư hoặc đơn thuần là Hùng, thì không thể thụ thai. Phàm huyệt vị do Âm mạch tạo thành, sẽ có hình dạng trên nhỏ dưới lớn, cửa ra tròn rộng. Phàm huyệt vị do Dương mạch tạo thành, sẽ có hình dạng trên lớn dưới nhỏ, cửa ra tương đối nhọn hẹp. Các huyệt vị ấy đều phải có hình dáng Âm Dương tương hợp thật cụ thể. Tuyệt đối không thể tiến hành khai tạo huyệt vị ở trên đồi trọc hoặc nơi đất hoang dã bằng những phương thức kém văn minh.Khi tìm huyệt vị ở nơi địa hình bằng phẳng, tất phải quan sát kỹ lưỡng, xem có chỗ nào hơi nhô cao một chút, xem ở hai bên có vết tích thủy lưu (nước chảy) thành rãnh thấp xuống hay không, ở dưới rãnh có hình dạng chiếc kìm hơi nhô cao một chút hay không, cũng tức là tìm loại huyệt vị ở gần chân khí.Khi tìm huyệt vị ở nơi có nước, hãy tìm chỗ mặt đất có hai dòng thủy lưu sắp giao hộ với nhau hoặc có một dòng chảy vòng xung quanh, tìm lấy một mảnh đất dù chỉ cao lên một thước hoặc một tấc, có thể làm Minh Đường, rồi xem có sa phong hộ vệ và thủy lưu phân giới địa mạch hay chăng, cũng tức là tìm huyệt vị ở gần thủy. Ruộng đồng bằng phẳng thật ra có độ chênh, mảnh này thấp hơn mảnh khác một chút, cứ thể thấp dần, nếu đặt một chiếc bè trúc, nước sẽ đưa chiếc bè trôi dần đến chỗ kết huyệt, bởi ruộng ở phía trước sẽ như những chiếc răng trâu mới mọc. Như thế gọi là huyệt vị Bình Dương. Tóm lại, ở nơi địa mạo bình dương phải kết huyệt ở nơi có khí thế quần tụ, chứ không thể cắm huyệt ở bất cứ chỗ nào vô phân vô hợp, có nhô cao nhưng cô độc hiển lộ. Vậy là phải có nhãn lực, cước lực và suy tính kỹ, mới mong tìm đúng chân huyệt.

Sưu tầm - Tôn sư phong thủy Triệu tiên sinh

(còn nữa)