KINH DIỆU PHÁP LIÊN HOA
Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập Hán Dịch
Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh Việt Dịch 
Phật Học Viện Quốc Tế Xuất Bản 1988 - PL 2530

 QUYỂN THỨ BA
PHẨM DƯỢC-THẢO-DỤ - THỨ NĂM

      1. Lúc bấy giờ, đức Thế Tôn bảo ngài Ma-ha Ca-Diếp các vị đại đệ tử: "Hay thay! Hay thay! Ca-Diếp. Khéo nói được công đức chơn thật của đức Như-Lai. Đúng như lời các ông vừa nói; đức Như-Lai lại còn có vô lượng vô biên a-tăng-kỳ công đức, các ông dầu trải qua vô lượng ức kiếp nói cũng không hết được".
      Ca-Diếp nên biết! Đức Như-Lai là vua của các pháp nếu có nói ra lời chi đều không hư dối vậy. Phật ở nơi tất cả pháp dùng sức trí huệ phương tiện mà diễn nói, pháp của Phật nói thảy đều đến bậïc nhứt-thiết-trí (1) . Đức Như-Lai xem biết chỗ quy thú (2) của tất cả pháp; cũng rõ biết chỗ tâm sở hành (3) của tất cả chúng sanh không thấu không ngại. Phật lại ở nơi các pháp rốt ráo rõ biết hết, chỉ bày tất cả trí huệ cho các chúng sanh.

      2. Ca-Diếp! Thí như trong cõi tam-thiên đại-thiên nơi núi, sông, khe, hang, ruộng, đất sanh ra cây cối, lùm rừng và các cỏ thuốc, bao nhiêu giống loại tên gọi màu sắc đều khác. Mây dầy bủa giăng trùm khắp cõi tam-thiên đại-thiên (4) đồng thời mưa xối xuống, khắp nơi nhuần thấm, cây cối lùm rừng và các cỏ thuốc: hoặc thứ gốc nhỏ, thân nhỏ, nhánh nhỏ, lá nhỏ, hoặc thứ gốc chỉ vừa, thân vừa, nhánh vừa, lá vừa; hoặc có thứ gốc lớn, thân lớn, nhánh lớn, lá lớn.
      Các giống cây lớn nhỏ, tùy hạng thượng trung hạ mà hấp thụ khác nhau. Một cụm mây tuôn mưa xuống xứng theo mỗi giống loại mà cây cỏ được sanh trưởng, đơm bông kết trái. Dầu rằng một cõi đất sanh, một trận mưa thấm nhuần mà các cỏ cây đều có sai khác.

      3. Ca-Diếp nên biết! Đức Như-Lai cũng lại như thế, hiện ra nơi đời như là vừng mây lớn nổi lên, dùng giọng tiếng lớn vang khắp thế giới cả trời, người, A-tu-la, như mây lớn kia trùm khắp cõi nước tam-thiên đại-thiên. Phật ở trong đại chúng mà xướng lời nầy:
      "Ta là đấng Như-Lai, Ứng-cúng, Chánh-biến-tri, Minh-hạnh-túc, Thiện thệ, Thế-gian-giải, Vô-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thiên-Nhân-Sư, Phật Thế-Tôn. Người chưa được độ thời làm cho được độ, người chưa tỏ ngộ thời làm cho tỏ ngộ, người chưa an thời làm cho được an, người chưa chứng Niết-bàn thời làm cho chứng Niết-bàn, đời nay và đời sau Phật đều biết đúng như thật. Ta là bậc nhứt-thiết-trí, bậc nhứt-thiết-kiến, là bậc tri đạo, bậïc khai đạo, bậïc thuyết đạo. Các ngươi, hàng trời, người, A-tu-la đều nên đến đây vì để nghe pháp vậy."
      Bấy giờ có vô số nghìn muôn ức loài chúng sanh đi đến chỗ đức Như-Lai xem xét các căn lợi độn, tinh tấn hay giải đãi của chúng sanh đó, thuận vừa sức nó kham được mà vì chúng nói pháp, chủng loại nhiều vô lượng, Phật đều khiến vui mừng được nhiều lợi lành. Các chúng sanh nầy nghe pháp rồi, hiện đời an ổn, đời sau sanh về chỗ lành, do đạo được thọ hưởng vui và cũng được thọ hưởng vui và cũng được nghe pháp, đã nghe pháp rồi lìa khỏi các chướng ngại ở trong các pháp theo sức mình kham được lần lần đều được vào đạo.Như mây lớn kia mưa rưới khắp tất cả cỏ cây lùm rừng và các cỏ thuốc, theo giống của mỗi thứ đều được đượm nhuần đầy đủ, đều được sanh trưởng.
      Đức Như-Lai nói pháp một tướng một vị, nghĩa là: Tướng giải thoát, tướng xa lìa, tướng diệt, rốt ráo đến bậc "nhứt-thiết-chủng-trí". Có chúng sanh nào nghe pháp của Như-Lai hoặc thọ trì đọc tụng, đúng như lời mà tu hành, được công đức tự mình không hay biết.

      Vì sao? Vì chỉ có Như-Lai là biết chủng tướng thể tánh của chúng sanh đó: Nhớ việc gì? Nghĩ việc gì? Tu việc gì? Nhớ thế nào? Nghĩ thế nào? Tu thế nào?

      Dùng pháp gì để nhớ? Dùng pháp gì để nghĩ? Dùng pháp gì để tu? Dùng pháp gì đặng pháp gì?

      Chúng sanh ở nơi các bậïc, chỉ có đức Như-Lai thấy đó đúng như thật, rõ ràng không bị ngại. Như cây cối lùm rừng các cỏ thuốc kia không tự biết tánh thượng trung hạ của nó.

      Đức Như-Lai biết pháp một tướng một vị ấy, nghĩa là: Tướng giải thoát, tướng xa lìa, tướng diệt, tướng rốt ráo Niết-bàn thường tịch diệt, trọn về nơi không, Phật biết như thế rồi xem xét tâm ưa muốn của chúng sanh mà dắt dìu nó, cho nên chẳng liền vì chúng vội nói " nhứt-thiết-chủng-trí."

      Ca-Diếp! Các ông rất là hy hữu, có thể biết rõ đức Như-Lai tùy cơ nghi nói pháp, hay tin hay nhận. Vì sao? Vì các đức Phật Thế-Tôn tùy cơ nghi nói pháp khó hiểu khó biết.

      Khi đó đức Thế-Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:
       
            4. Pháp Vương phá các cõi

            Hiện ra trong thế gian

            Theo tánh của chúng sanh

            Dùng các cách nói pháp

            Đức Như-Lai tôn trọng

            Trí huệ rất sâu xa

            Lâu giữ pháp yếu này

            Chẳng vội liền nói ra

            Người trí nếu được nghe

            Thời có thể tin hiểu,

            Kẻ không trí nghi hối

            Thời bèn là mất hẳn.

            Ca-Diếp! Vì cớ đó

            Theo sức chúng nói pháp

            Dùng các món nhân duyên

            Cho chúng được chánh kiến

            Ca-Diếp! ông nên biết

            Thí như vừng mây lớn

            Nổi lên trong thế gian

            Che trùm khắp tất cả

            Mây trí huệ chứa nhuần

            Chớp nhoáng sáng chói lòa

            Tiếng sấm xa vang động

            Khiến mọi loài vui đẹp

            Nhậït quang bị che khuất

            Trên mặt đất mát mẻ

            Mây mù sa bủa gần

            Dường có thể nắm tới.

            Trận mưa đó khắp cùng

            Bốn phương đều xối xuống

            Dòng nước tuôn vô lượng

            Cõi đất đều rút đầy

            Nơi núi sông hang hiểm

            Chỗ rậm rợp sanh ra

            Những cây cối cỏ thuốc

            Các thứ cây lớn nhỏ

            Trăm giống lúa mộng mạ

            Các thứ mía cùng nho

            Nhờ nước mưa đượm nhuần

            Thảy đều tươi tốt cả.

            Đất khô khắp được rưới

            Thuốc cây đều sum sê

            Vừng mây kia mưa xuống

            Nước mưa thuần một vị

            Mà cỏ cây lùm rừng

            Tất cả các giống cây

            Hạng thượng trung cùng hạ

            Xứng theo tánh lớn nhỏ

            Đều được sanh trưởng cả.

            Gốc thân nhánh và lá

            Trổ bông trái sắc vàng

            Một trận mưa rưới đến

            Cây cỏ đều thấm mướt

            Theo thể tướng của nó

            Tánh loại chia lớn nhỏ

            Nước đượm nhuần vẫn một

            Mà đều được sum sê.

            5. Đức Phật cũng như thế

            Hiện ra nơi trong đời

            Ví như vầng mây lớn

            Che trùm khắp tất cả

            Đã hiện ra trong đời

            Bèn vì các chúng sanh

            Phân biệt diễn nói bày

            Nghĩa thật của các pháp

            Đấng Đại-Thánh Thế-Tôn

            Ở trong hàng trời người

            Nơi tất cả chúng hội

            Mà tuyên nói lời nầy:

            Ta là bậc Như-Lai

            Là đấng Lưỡng-Túc-Tôn (5)

            Hiện ra nơi trong đời

            Dường như vầng mây lớn

            Thấm nhuần khắp tất cả

            Những chúng sanh khô khao

            Đều làm cho lìa khổ

            Được an ổn vui sướng

            Hưởng sự vui thế gian

            Cùng sự vui Niết-bàn.

            Các chúng trời người nầy

            Một lòng khéo lóng nghe

            Đều nên đến cả đây

            Ra mắt đấng vô thượng.

            Ta là đấng Thế-Tôn

            Không có ai bằng được

            Muốn an ổn chúng sanh

            Nên hiện ra trong đời

            Vì các đại chúng nói

            Pháp cam lồ trong sạch

            Pháp đó thuần một vị

            Giải thoát Niết-bàn thôi.

            Dùng một giọng tiếng mầu

            Diễn xướng nghĩa nhiệm nầy

            Đều thường vì Đại-thừa

            Mà kết làm nhân duyên.

            Ta xem tất cả chúng

            Khắp đều bình đẳng cả

            Không có lòng bỉ thử

            Cũng không có hạn ngại

            Hằng vì tất cả chúng

            Mà bình đẳng nói pháp

            Như khi vì một người

            Lúc chúng đông cũng vậy.

            Thường diễn nói pháp luôn

            Từng không việc gì khác

            Ngồi, đứng, hoặc đến, đi

            Trọn không hề nhàm mỏi

            Đầy đủ cho thế gian

            Như mưa khắp thấm nhuần

            Sang hèn cùng thượng hạ

            Giữ giới hay phá giới

            Oai nghi được đầy đủ

            Và chẳng được đầy đủ

            Người chánh-kiến tà-kiến

            Kẻ độn căn lợi căn

            Khắp rưới cho mưa pháp

            Mà không chút nhàm mỏi.

            Tất cả hàng chúng sanh

            Được nghe pháp của ta

            Tùy sức mình lãnh lấy

            Trụ ở các nơi các bậïc

            Hoặc là ở trời, người

            Làm Chuyển-luân thánh-vương

            Trời Thích, Phạm, các vua

            Đó là cỏ thuốc nhỏ

            Hoặc rõ pháp vô lậu

            Hay chứng được Niết-bàn

            Khởi sáu pháp thần thông

            Và được ba món minh

            Ở riêng trong núi rừng

            Thường hành môn thiền định

            Chứng được bậc Duyên-giác

            Là cỏ thuốc bậc trung.

            Hoặc cầu bực Thế-Tôn

            Ta sẽ được thành Phật

            Tu hành tinh tấn, định

            Là cỏ thuốc bậc thượng

            Lại có hàng Phật tử

            Chuyên tâm nơi Phật đạo

            Thường thật hành từ bi

            Tự biết mình làm Phật

            Quyết định không còn nghi

            Gọi đó là cây nhỏ.

            Hoặc an trụ thần thông

            Chuyển bất thối pháp luân

            Độ vô lượng muôn ức

            Trăm nghìn loài chúng sanh

            Bồ-Tát hạng như thế

            Gọi đó là cây lớn.

            Phật chỉ bình đẳng nói

            Như nước mưa một vị

            Theo căn tánh chúng sanh

            Mà hưởng thọ không đồng

            Như những cỏ cây kia

            Được đượm nhuần đều khác

            6. Phật dùng món dụ nầy
            Để phương tiện chỉ bày

            Các thứ lời lẽ hay

            Đều diễn nói một pháp

            Ở nơi trí huệ Phật

            Như một giọt trong biển.

            Ta rưới trận mưa pháp

            Đầy đủ khắp thế gian

            Pháp mầu thuần một vị

            Tùy sức riêng tu hành,

            Như thể lùm rừng kia

            Và cỏ thuốc những cây

            Tùy giống lớn hay nhỏ

            Lần lần thêm sum suê

            Pháp của các đức Phật

            Thường dùng thuần một vị

            Khiến cho các thế gian

            Đều khắp được đầy đủ

            Lần lựa siêng tu hành

            Rồi đều được đạo quả.

            Hàng Thanh-văn, Duyên-giác,

            Ở nơi chốn núi rừng,

            Trụ thân hình rốt sau

            Nghe Phật Pháp được quả

            Nếu các vị Bồ-Tát

            Trí huệ rất vững bền

            Rõ suốt cả ba cõi

            Cầu được thừa tối thượng

            Đó gọi là cây nhỏ

            Mà được thêm lớn tốt.

            Lại có vị trụ thiền

            Được sức thần thông lớn

            Nghe nói các pháp không

            Lòng rất sanh vui mừng

            Phóng vô số hào quang

            Độ các loài chúng sanh

            Đó gọi là cây lớn

            Mà được thêm lớn tốt

            Như thế, Ca-Diếp này!

            Đức Phật nói pháp ra

            Thí như vầng mây lớn

            Dùng nước mưa một vị

            Đượm nhuần nơi hoa người

            Đều được kết trái cả.

            Ca-Diếp ông phải biết

            Ta dùng các nhân duyên

            Các món thí dụ thảy

            Để chỉ bày đạo Phật

            Đó là ta phương tiện

            Các đức Phật cũng thế

            Nay ta vì các ông

            Nói việc rất chân thật

            Các chúng thuộc Thanh-văn

            Đều chẳng phải diệt độ

            Chỗ các ông tu hành

            Là đạo của Bồ-Tát

            Lần lần tu học xong

            Thảy đều sẽ thành Phật.